Wat maakt voeding ongezond?
De impact van bewerkt voedsel op onze gezondheid
Wat maakt voeding ongezond? De impact van bewerkt voedsel op onze gezondheid
Waarom is modern, bewerkt voedsel ongezond? Waarom komen voedselintoleranties steeds vaker voor? Welke rol speelt de voedingsindustrie in dit probleem? Hoe verhoudt de wetenschap zich tot ongezonde voeding? In dit artikel proberen we zoveel mogelijk aanwijzingen en bewijzen te vinden om deze vragen te beantwoorden.
- Inleiding
- Wat zijn de hedendaagse prioriteiten van de voedselproductie?
- Ongezonde voeding en de hygiëne hypothese
- Waarom is industrieel bewerkt voedsel zo verslavend?
- De uitdagingen in het onderzoek naar gezonde voeding
- De complexiteit van ons lichaam en studies
- Juisteten.be: Onze visie op voeding en gezondheid
- Conclusie
Wat maakt voeding ongezond? De impact van bewerkt voedsel op onze gezondheid
- Inleiding
- Wat zijn de hedendaagse prioriteiten van de voedselproductie?
- Ongezonde voeding en de hygiëne hypothese
- Waarom is industrieel bewerkt voedsel zo verslavend?
- De uitdagingen in het onderzoek naar gezonde voeding
- De complexiteit van ons lichaam en studies
- Juisteten.be: Onze visie op voeding en gezondheid
- Conclusie
Waarom is modern, bewerkt voedsel ongezond? Waarom komen voedselintoleranties steeds vaker voor? Welke rol speelt de voedingsindustrie in dit probleem? Hoe verhoudt de wetenschap zich tot ongezonde voeding? In dit artikel proberen we zoveel mogelijk aanwijzingen en bewijzen te vinden om deze vragen te beantwoorden.
Inleiding
De kennis over ‘juist eten’ lijkt een vage herinnering uit het verre verleden te zijn.
Naarmate de samenleving technologischer en gesofisticeerder wordt, lijkt de algemene gezondheid van de bevolking steeds meer achteruit te gaan. We verwijderen ons onophoudelijk van onze natuurlijke roots.
Voedselvoorziening is helaas een wereldwijde industrie geworden, waarbij de focus vooral op winstmarges ligt.
Dit betekent dat voedselproductie tegenwoordig anders benaderd wordt dan in de tijd van onze verre voorouders.
Inleiding
De kennis over ‘juist eten’ lijkt een vage herinnering uit het verre verleden te zijn.
Naarmate de samenleving technologischer en gesofisticeerder wordt, lijkt de algemene gezondheid van de bevolking steeds meer achteruit te gaan. We verwijderen ons onophoudelijk van onze natuurlijke roots.
Voedselvoorziening is helaas een wereldwijde industrie geworden, waarbij de focus vooral op winstmarges ligt.
Dit betekent dat voedselproductie tegenwoordig anders benaderd wordt dan in de tijd van onze verre voorouders.
Voeding diende ooit als de brandstof om alle processen in ons lichaam te ondersteunen en te optimaliseren. Hoe voedzamer de voeding, hoe meer voorkeur het kreeg.
Dit was vooral omdat fit en gezond zijn van levensbelang was om te overleven in de ruwe elementen van de natuur.
Voedselvoorziening werd dan ook vanuit dit perspectief benaderd. Vooral bij onze “primitieve” voorouders in de tijd voor de landbouw was dit het geval.
Voeding diende ooit als de brandstof om alle processen in ons lichaam te ondersteunen en te optimaliseren. Hoe voedzamer de voeding, hoe meer voorkeur het kreeg. Dit was vooral omdat fit en gezond zijn van levensbelang was om te overleven in de ruwe elementen van de natuur.
Voedselvoorziening werd dan ook vanuit dit perspectief benaderd. Vooral bij onze “primitieve” voorouders in de tijd voor de landbouw was dit het geval.
Wat zijn de hedendaagse prioriteiten van de voedselproductie?
Winstmarges maximaliseren, de opbrengst van de oogst maximaliseren, en schade en verlies door natuurlijke fenomenen zoals plagen en ongedierte zoveel mogelijk voorkomen, zijn de hedendaagse prioriteiten van de voedselproductie.
Om deze doelen te bereiken, wordt er gebruikgemaakt van technologie.
Denk bijvoorbeeld aan de constante verbetering van onkruidverdelgers, fungiciden en insecticiden (zoals Roundup en DDT), chemische voedingsstoffen zoals NPK, en genetisch gemodificeerde (GMO) voedergewassen (zoals maïs, soja, tarwe, suikerbieten en linzen).
De industriële grootmachten die boeren voorzien van chemicaliën en GMO-zaden doen er vervolgens alles aan om ons te overtuigen dat hun producten niet schadelijk zijn voor mens en milieu.
Is het dan toeval dat er steeds meer voedselintoleranties en allergieën zijn? Of dat er voortdurend meer verteringsproblemen optreden? En wat te denken van de vele andere gezondheidsproblemen die zich blijven ontwikkelen?
Dit zijn vragen die we onszelf zouden moeten stellen.
Wat zijn de hedendaagse prioriteiten van de voedselproductie?
Winstmarges maximaliseren, de opbrengst van de oogst maximaliseren, en schade en verlies door natuurlijke fenomenen zoals plagen en ongedierte zoveel mogelijk voorkomen, zijn de hedendaagse prioriteiten van de voedselproductie.
Om deze doelen te bereiken, wordt er gebruikgemaakt van technologie.
Denk bijvoorbeeld aan de constante verbetering van onkruidverdelgers, fungiciden en insecticiden (zoals Roundup en DDT), chemische voedingsstoffen zoals NPK, en genetisch gemodificeerde (GMO) voedergewassen (zoals maïs, soja, tarwe, suikerbieten en linzen).
De industriële grootmachten die boeren voorzien van chemicaliën en GMO-zaden doen er vervolgens alles aan om ons te overtuigen dat hun producten niet schadelijk zijn voor mens en milieu.
Is het dan toeval dat er steeds meer voedselintoleranties en allergieën zijn? Of dat er voortdurend meer verteringsproblemen optreden? En wat te denken van de vele andere gezondheidsproblemen die zich blijven ontwikkelen?
Dit zijn vragen die we onszelf zouden moeten stellen.
Ongezonde voeding en de hygiëne hypothese
“Nevertheless, looking at data from multiple peer-reviewed sources, Nadeau says that the rate of food allergies worldwide has increased from around 3% of the population in 1960 to around 7% in 2018.”
- Ralph Jones (bron)
Volgens sommige theorieën is onze gezondheid achteruitgegaan omdat we te hygiënisch zijn geworden, waardoor onze darmflora verstoord of uit balans is geraakt (bron). Dit kan veel gezondheidsproblemen veroorzaken.
Als we echter kijken naar het veelgebruikte bestrijdingsmiddel Roundup, met het bekende ingrediënt glyfosaat, kunnen we vermoeden waar veel van onze gezondheidsproblemen mogelijk vandaan komen. Dit ingrediënt schakelt volgens de producent een enzym uit bij bacteriën om planten te beschermen tegen plagen.
Omdat bacteriën niet alleen in plagen op planten voorkomen, maar ook in onze darmen, kan dit mogelijk onvoorziene negatieve gevolgen hebben op onze gezondheid.
Het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen speelt dus mogelijk een grote rol bij veel gezondheidsproblemen (bron).
Daarnaast zal ook het bodemleven waarschijnlijk een negatieve impact ondervinden van deze chemicaliën.
Ongezonde voeding en de hygiëne hypothese
Volgens sommige theorieën is onze gezondheid achteruitgegaan omdat we te hygiënisch zijn geworden, waardoor onze darmflora verstoord of uit balans is geraakt (bron). Dit kan veel gezondheidsproblemen veroorzaken.
“Nevertheless, looking at data from multiple peer-reviewed sources, Nadeau says that the rate of food allergies worldwide has increased from around 3% of the population in 1960 to around 7% in 2018.”
- Ralph Jones (bron)
Als we echter kijken naar het veelgebruikte bestrijdingsmiddel Roundup, met het bekende ingrediënt glyfosaat, kunnen we vermoeden waar veel van onze gezondheidsproblemen mogelijk vandaan komen.
Dit ingrediënt schakelt volgens de producent een enzym uit bij bacteriën om planten te beschermen tegen plagen.
Omdat bacteriën niet alleen in plagen op planten voorkomen, maar ook in onze darmen, kan dit mogelijk onvoorziene negatieve gevolgen hebben op onze gezondheid.
Het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen speelt dus mogelijk een grote rol bij veel gezondheidsproblemen (bron).
Daarnaast zal ook het bodemleven waarschijnlijk een negatieve impact ondervinden van deze chemicaliën.
Waarom is industrieel bewerkt voedsel zo verslavend?
Sommige wetenschappers en bedrijven in de voedselbewerkingsindustrie hebben door de jaren heen nauw samengewerkt om hun producten zo verslavend mogelijk te maken, met het oog op hogere winstmarges.
Dit doen ze door de perfecte samenstelling van structuur, vet, zout, suiker en andere smaakversterkers te bestuderen. Met andere woorden, de ideale combinatie zorgt voor de beste smaakervaring, waardoor consumenten blijven terugkomen voor meer.
Kortom, onze technologisch evoluerende maatschappij lijkt bij te dragen aan onze steeds slechter wordende gezondheid.
Waarschijnlijk ligt de druk op onze economie te hoog door de toenemende inflatie in ons financiële systeem. Hierdoor richten voedselproducerende bedrijven zich meer op kwantiteit dan op kwaliteit. Winst en competitie zijn essentieel om te overleven in deze realiteit.
Daarom is het belangrijk om onze gezondheid in eigen handen te nemen. We kunnen het beste industriële voeding zoveel mogelijk vermijden en kiezen voor pure, onbewerkte, natuurlijke voeding.
Waarom is industrieel bewerkt voedsel zo verslavend?
Sommige wetenschappers en bedrijven in de voedselbewerkingsindustrie hebben door de jaren heen nauw samengewerkt om hun producten zo verslavend mogelijk te maken, met het oog op hogere winstmarges.
Dit doen ze door de perfecte samenstelling van structuur, vet, zout, suiker en andere smaakversterkers te bestuderen. Met andere woorden, de ideale combinatie zorgt voor de beste smaakervaring, waardoor consumenten blijven terugkomen voor meer.
Kortom, onze technologisch evoluerende maatschappij lijkt bij te dragen aan onze steeds slechter wordende gezondheid.
Waarschijnlijk ligt de druk op onze economie te hoog door de toenemende inflatie in ons financiële systeem. Hierdoor richten voedselproducerende bedrijven zich meer op kwantiteit dan op kwaliteit. Winst en competitie zijn essentieel om te overleven in deze realiteit.
Daarom is het belangrijk om onze gezondheid in eigen handen te nemen. We kunnen het beste industriële voeding zoveel mogelijk vermijden en kiezen voor pure, onbewerkte, natuurlijke voeding.
De uitdagingen in het onderzoek naar gezonde voeding
Niet alleen in de voedingsindustrie, maar ook in de wetenschap zijn er veel hindernissen. Voedingswetenschap is namelijk bijzonder complex.
Er zijn al talloze studies gepubliceerd, waarvan er veel tegenstrijdig zijn. Soms wordt de wetenschap ook gebruikt om bepaalde voedingsmiddelen te promoten en daarmee de winst te verhogen.
Een studie over de voordelen van amandelen kan bijvoorbeeld gesponsord worden door bedrijven die amandelmelk produceren. In dit geval is er sprake van belangenverstrengeling, wat kan leiden tot een vooroordeel in de uitkomst.
Hierdoor is de kans groot dat de studie niet objectief genoeg wordt uitgevoerd en een vertekend beeld van de werkelijkheid geeft.
Een ander probleem is dat studies vaak resulteren in hypothesen. Een voorbeeld hiervan is de hypothese dat verzadigd vet hartaandoeningen veroorzaakt.
Tot op heden blijft de cholesteroltheorie een veronderstelling die nooit definitief bewezen is. Ontdek in dit artikel hoe de wetenschap er niet in is geslaagd om deze hypothese te bewijzen.
Het lichaam is namelijk zo ongelooflijk complex dat het bewijzen van dergelijke stellingen enorm moeilijk is.
De uitdagingen in het onderzoek naar gezonde voeding
Niet alleen in de voedingsindustrie, maar ook in de wetenschap zijn er veel hindernissen. Voedingswetenschap is namelijk bijzonder complex.
Er zijn al talloze studies gepubliceerd, waarvan er veel tegenstrijdig zijn. Soms wordt de wetenschap ook gebruikt om bepaalde voedingsmiddelen te promoten en daarmee de winst te verhogen.
Een studie over de voordelen van amandelen kan bijvoorbeeld gesponsord worden door bedrijven die amandelmelk produceren.
In dit geval is er sprake van belangenverstrengeling, wat kan leiden tot een vooroordeel in de uitkomst.
Hierdoor is de kans groot dat de studie niet objectief genoeg wordt uitgevoerd en een vertekend beeld van de werkelijkheid geeft.
Een ander probleem is dat studies vaak resulteren in hypothesen. Een voorbeeld hiervan is de hypothese dat verzadigd vet hartaandoeningen veroorzaakt.
Tot op heden blijft de cholesteroltheorie een veronderstelling die nooit definitief bewezen is. Ontdek in dit artikel hoe de wetenschap er niet in is geslaagd om deze hypothese te bewijzen.
Het lichaam is namelijk zo ongelooflijk complex dat het bewijzen van dergelijke stellingen enorm moeilijk is.
De complexiteit van ons lichaam en studies
De kans is groot dat we in studies veel factoren over het hoofd zien die de resultaten beïnvloeden. Dit komt doordat we niet alle complexe mechanismen in voedingsstoffen, lichamelijke processen en omgevingsfactoren volledig begrijpen.
Om deze reden is de uitkomst van een studie meestal een hypothese. Deze hypothese moet vervolgens verder onderzocht worden in opvolgende studies.
Zelfs als we na opvolgende studies alle andere mogelijkheden kunnen uitsluiten, kunnen er nog steeds onzichtbare factoren zijn die de resultaten beïnvloeden. Er zijn steeds factoren aanwezig die we nog niet hebben ontdekt. Het grootste bewijs hiervoor is dat de richtlijnen voor gezonde voeding door de jaren heen vaak zijn herzien.
Dit betekent niet dat de voedingswetenschap onbetrouwbaar is, maar het verklaart waarom we voorzichtig moeten zijn als producenten van bewerkte voeding wetenschap als marketing gebruiken. We nemen een veronderstelling best niet meteen voor waarheid aan.
De complexiteit van ons lichaam en studies
De kans is groot dat we in studies veel factoren over het hoofd zien die de resultaten beïnvloeden. Dit komt doordat we niet alle complexe mechanismen in voedingsstoffen, lichamelijke processen en omgevingsfactoren volledig begrijpen.
Om deze reden is de uitkomst van een studie meestal een hypothese. Deze hypothese moet vervolgens verder onderzocht worden in opvolgende studies.
Zelfs als we na opvolgende studies alle andere mogelijkheden kunnen uitsluiten, kunnen er nog steeds onzichtbare factoren zijn die de resultaten beïnvloeden.
Er zijn steeds factoren aanwezig die we nog niet hebben ontdekt. Het grootste bewijs hiervoor is dat de richtlijnen voor gezonde voeding door de jaren heen vaak zijn herzien.
Dit betekent niet dat de voedingswetenschap onbetrouwbaar is, maar het verklaart waarom we voorzichtig moeten zijn als producenten van bewerkte voeding wetenschap als marketing gebruiken.
We nemen een veronderstelling best niet meteen voor waarheid aan.
Juisteten.be: Onze visie op voeding en gezondheid
Hoe moeten we omgaan met al deze hindernissen in de wetenschap en de voedingsindustrie? Er heerst ook zoveel verdeeldheid over voeding. Wie heeft het bij het rechte eind? Vegan, vegetarisch, paleo, keto, carnivoor… Zoveel diëten en gekibbel, waar moeten we beginnen?
De filosofie van juisteten.be is gebaseerd op de evolutie van de mens. Hoe zijn mensachtigen over miljoenen jaren heen geëvolueerd en waarom? Archeologen en antropologen bestuderen deze vraag al honderden jaren.
Archeologen bestuderen menselijke resten uit het verleden, terwijl antropologen onaangetaste culturen en hun oeroude, traditionele eet- en leefgewoontes onderzoeken.
Deze culturen hebben namelijk nog veel van hun oorspronkelijke leefwijzen behouden. Zelfs vandaag de dag zijn er nog enkele gemeenschappen die leven als jagers en verzamelaars.
Juisteten.be: Onze visie op voeding en gezondheid
Hoe moeten we omgaan met al deze hindernissen in de wetenschap en de voedingsindustrie? Er heerst ook zoveel verdeeldheid over voeding. Wie heeft het bij het rechte eind? Vegan, vegetarisch, paleo, keto, carnivoor… Zoveel diëten en gekibbel, waar moeten we beginnen?
De filosofie van juisteten.be is gebaseerd op de evolutie van de mens. Hoe zijn mensachtigen over miljoenen jaren heen geëvolueerd en waarom? Archeologen en antropologen bestuderen deze vraag al honderden jaren.
Archeologen bestuderen menselijke resten uit het verleden, terwijl antropologen onaangetaste culturen en hun oeroude, traditionele eet- en leefgewoontes onderzoeken.
Deze culturen hebben namelijk nog veel van hun oorspronkelijke leefwijzen behouden. Zelfs vandaag de dag zijn er nog enkele gemeenschappen die leven als jagers en verzamelaars.
Een van de pioniers in antropologisch onderzoek was Weston A. Price. Hij heeft jaren van zijn leven gewijd aan het bestuderen van de voeding en gezondheid van inheemse culturen.
Price heeft inheemse volkeren op alle continenten onderzocht. Uit zijn werk kunnen we concluderen dat er bepaalde factoren zijn die alle gezondste inheemse culturen gemeen hadden.
Een van de pioniers in antropologisch onderzoek was Weston A. Price. Hij heeft jaren van zijn leven gewijd aan het bestuderen van de voeding en gezondheid van inheemse culturen. Price heeft inheemse volkeren op alle continenten onderzocht. Uit zijn werk kunnen we concluderen dat er bepaalde factoren zijn die alle gezondste inheemse culturen gemeen hadden.
Factoren die de gezondste inheemse culturen gemeen hadden zijn:
- Gefermenteerde voeding (zoals zuurkool, kefir, zuurdesem en vissaus)
- Dierlijke voeding van ‘neus tot staart’ (inclusief orgaanvlees, beenderen, huid en spiervlees)
- Veel dierlijke vetten die rijk zijn aan vitamines A, D, E en K
- Geen industrieel bewerkte voeding, vooral geen geraffineerde zaadoliën en koolhydraten, zoals zonnebloemolie, suiker en witte bloem (bron)
De voedingspatronen van de bestudeerde inheemse culturen hadden een veel hogere voedingswaarde dan die in geïndustrialiseerde landen.
Factoren die de gezondste inheemse culturen gemeen hadden zijn:
- Gefermenteerde voeding (zoals zuurkool, kefir, zuurdesem en vissaus)
- Dierlijke voeding van ‘neus tot staart’ (inclusief orgaanvlees, beenderen, huid en spiervlees)
- Veel dierlijke vetten die rijk zijn aan vitamines A, D, E en K
- Geen industrieel bewerkte voeding, vooral geen geraffineerde zaadoliën en koolhydraten, zoals zonnebloemolie, suiker en witte bloem (bron)
De voedingspatronen van de bestudeerde inheemse culturen hadden een veel hogere voedingswaarde dan die in geïndustrialiseerde landen.
Zodra een van deze culturen in contact kwamen met onze westerse voeding, werden ze ook niet langer gespaard van onze westerse ziektes. Volgens zijn bevindingen hadden de gezondste onaangetaste culturen een opmerkelijk goede gezondheid.
Ze kenden onder andere geen rotte of scheve tanden, hadden opvallend brede kaken en een zeer gezonde lichaamsbouw. Hun brede kaken boden voldoende ruimte voor al hun tanden om mooi recht te groeien, zonder problemen met wijsheidstanden die door het tandvlees groeien en ontsteken.
Price concludeerde dat de hoge voedingswaarde van hun eetgewoontes van kinds af aan alle benodigde voedingsstoffen leverde om het gebit volledig te laten ontwikkelen.
Zodra een van deze culturen in contact kwamen met onze westerse voeding, werden ze ook niet langer gespaard van onze westerse ziektes. Volgens zijn bevindingen hadden de gezondste onaangetaste culturen een opmerkelijk goede gezondheid.
Ze kenden onder andere geen rotte of scheve tanden, hadden opvallend brede kaken en een zeer gezonde lichaamsbouw.
Hun brede kaken boden voldoende ruimte voor al hun tanden om mooi recht te groeien, zonder problemen met wijsheidstanden die door het tandvlees groeien en ontsteken.
Price concludeerde dat de hoge voedingswaarde van hun eetgewoontes van kinds af aan alle benodigde voedingsstoffen leverde om het gebit volledig te laten ontwikkelen.
Conclusie
We kunnen concluderen dat industrieel bewerkte voeding waarschijnlijk een significante rol speelt in onze afnemende gezondheid. De kwaliteit en voedingswaarde van ons moderne dieet zijn drastisch verminderd door de industrialisering van voedselproductie.
In het verleden consumeerden mensen volledige dieren en planten, waarbij ze de voorkeur gaven aan de voedingsrijkste delen van dierlijk voedsel, zoals organen (lever, hart, nieren) en botten boven spierweefsel.
Ze namen ook de tijd om plantaardige voedingsmiddelen op een manier te bereiden die hun verteerbaarheid en voedingswaarde verbeterde, zoals koken, fermenteren, weken en ontkiemen.
Vandaag de dag domineren echter bewerkte voedingsmiddelen ons dieet. Deze voedingsmiddelen zijn vaak rijk aan ongezonde vetten, suikers en toevoegingen, en laag in essentiële voedingsstoffen.
Conclusie
We kunnen concluderen dat industrieel bewerkte voeding waarschijnlijk een significante rol speelt in onze afnemende gezondheid. De kwaliteit en voedingswaarde van ons moderne dieet zijn drastisch verminderd door de industrialisering van voedselproductie.
In het verleden consumeerden mensen volledige dieren en planten, waarbij ze de voorkeur gaven aan de voedingsrijkste delen van dierlijk voedsel, zoals organen (lever, hart, nieren) en botten boven spierweefsel.
Ze namen ook de tijd om plantaardige voedingsmiddelen op een manier te bereiden die hun verteerbaarheid en voedingswaarde verbeterde, zoals koken, fermenteren, weken en ontkiemen.
Vandaag de dag domineren echter bewerkte voedingsmiddelen ons dieet. Deze voedingsmiddelen zijn vaak rijk aan ongezonde vetten, suikers en toevoegingen, en laag in essentiële voedingsstoffen.
Studies hebben aangetoond dat een hoge consumptie van ultrabewerkte voedingsmiddelen verband houdt met diverse gezondheidsproblemen, waaronder obesitas, hartziekten, diabetes en zelfs verhoogde sterftecijfers (Verywell Health) (BioMed Central).
Daarom is het cruciaal om de inname van bewerkte voedingsmiddelen te minimaliseren en te focussen op volledige, onbewerkte en natuurlijke voedingsmiddelen met hoge voedingswaarde om onze gezondheid te behouden en te verbeteren.
De snelle industriële bewerking van voeding is een uitvinding van ongeveer de laatste eeuw. Vanuit industrieel perspectief lijkt het probleem van het creëren van een stabiele voedselvoorziening voor grote bevolkingsgroepen te zijn opgelost.
Helaas hebben we nog niet ontdekt hoe we dit op een duurzame en gezonde manier kunnen doen die zowel goed is voor de mens als voor de natuur. Hopelijk wordt dit het volgende hoofdstuk in onze evolutie.
Voorlopig kunnen we ons het beste richten op de voeding die tijdens onze evolutie centraal stond: onbewerkt voedsel met een hoge voedingswaarde.
Studies hebben aangetoond dat een hoge consumptie van ultrabewerkte voedingsmiddelen verband houdt met diverse gezondheidsproblemen, waaronder obesitas, hartziekten, diabetes en zelfs verhoogde sterftecijfers (Verywell Health) (BioMed Central).
Daarom is het cruciaal om de inname van bewerkte voedingsmiddelen te minimaliseren en te focussen op volledige, onbewerkte en natuurlijke voedingsmiddelen met hoge voedingswaarde om onze gezondheid te behouden en te verbeteren.
De snelle industriële bewerking van voeding is een uitvinding van ongeveer de laatste eeuw. Vanuit industrieel perspectief lijkt het probleem van het creëren van een stabiele voedselvoorziening voor grote bevolkingsgroepen te zijn opgelost. Helaas hebben we nog niet ontdekt hoe we dit op een duurzame en gezonde manier kunnen doen die zowel goed is voor de mens als voor de natuur. Hopelijk wordt dit het volgende hoofdstuk in onze evolutie.
Voorlopig kunnen we ons het beste richten op de voeding die tijdens onze evolutie centraal stond: onbewerkt voedsel met een hoge voedingswaarde.
Referenties:
https://www.bbc.com/future/article/20201023-food-allergies-why-nut-dairy-and-food-allergy-are-rising
https://pdfs.semanticscholar.org/4547/99d5ae55d682cc01b8795af89b73774dba13.pdf
https://www.westonaprice.org/health-topics/why-we-cook-and-chop-ferment-salt-and-dry/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3467319/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12442909/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2846864/
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1570677X11000402
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780128052471000046
https://www.healthline.com/nutrition/organ-meats#TOC_TITLE_HDR_9
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5890289/
Referenties:
https://www.bbc.com/future/article/20201023-food-allergies-why-nut-dairy-and-food-allergy-are-rising
https://pdfs.semanticscholar.org/4547/99d5ae55d682cc01b8795af89b73774dba13.pdf
https://www.westonaprice.org/health-topics/why-we-cook-and-chop-ferment-salt-and-dry/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3467319/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12442909/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2846864/
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1570677X11000402
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780128052471000046
https://www.healthline.com/nutrition/organ-meats#TOC_TITLE_HDR_9
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5890289/
