Is LDL cholesterol echt de boosdoener bij hartziekten?
Zijn we genezen van de pandemie aan hart- en vaatziekten sinds de uitvinding van LDL-verlagende medicatie en vetarme diëten? Zijn meervoudig onverzadigde vetzuren echt gezonder dan verzadigde vetzuren, zoals vaak wordt beweerd? En tenslotte, is het bewijs dat ‘LDL-cholesterol’ coronaire hartaandoeningen veroorzaakt eigenlijk gegrond? Dit artikel probeert zoveel mogelijk aanwijzingen en bewijzen aan te dragen om deze vragen te beantwoorden.
- Inleiding
- Zijn er andere potentiële risicofactoren voor hartaandoeningen?
- Wat is het verschil tussen LDL en VLDL en wat betekenen ze voor je gezondheid?
- Waren de wetenschappers John Gofman & Peter T. Kuo iets op het spoor?
- Hoe heeft de voedingsindustrie het verkeerd aangepakt?
- Wat zijn mogelijke kritieken op de theorie van verzadigd vet als oorzaak van hartaandoeningen?
- Is het mogelijk dat meervoudig onverzadigde vetzuren zelfs ongezonder zijn dan verzadigde vetten?
- Welke rol speelt de industrie hierbij?
- Wat zijn de voordelen van verzadigde vetten en cholesterol?
- Hoe cholesterol helpt om optimaal gezond te blijven:
- Samenvatting
Inleiding
Veel dokters, wetenschappers en cardiologen gaan ervan uit dat een hoog LDL-cholesterol de oorzaak is van coronaire hartziekten. Dit suggereert dat het verwijderen van deze oorzaak de ziekte zou moeten omkeren. Maar is dat wel het geval?
Hebben we, sinds de uitvinding van LDL-verlagende medicatie, coronaire hartziekten uitgebannen? Als dat niet het geval is, wijst dat erop dat we de echte oorzaak nog niet kennen.
Hoewel het aantal gevallen misschien is afgenomen, blijven er toch voorvallen optreden, wat impliceert dat de werkelijke oorzaak nog steeds onbekend is.
“Geconfronteerd met het spectaculaire succes van statinetherapie, kunnen we moed putten uit het feit dat we zijn begonnen het tij te keren in de wereldwijde strijd tegen atherosclerotische ziekte.
Toch moet er nog veel gebeuren. In de beste omstandigheden zorgt de daling van de cardiovasculaire mortaliteit als gevolg van statinebehandeling nog steeds voor twee derde van de cardiovasculaire voorvallen.
Dus, hoewel we terecht tevreden zijn met de voordelen die statinetherapie biedt, vinden de meeste gebeurtenissen nog altijd plaats.”
- Peter Libby MD (bron)
Zijn er andere potentiële risicofactoren voor hartaandoeningen?
Zoals we kunnen zien, zijn hart- en vaatziekten niet verdwenen door alleen het verlagen van LDL, aangezien 2/3 van de voorvallen nog steeds voorkomt. Dit betekent dat een hoge LDL waarschijnlijk niet de oorzaak is, maar eerder een risicofactor.
Het lijkt erop dat meerdere onderliggende factoren een rol spelen bij coronaire hartaandoeningen.
In de Framingham Offspring Study zijn meerdere risicofactoren geïdentificeerd die betere aanwijzingen geven dan alleen LDL. Uit de studie blijkt dat een hoog HDL-cholesterol en lage triglyceriden een beschermende rol spelen.
Dus als zowel LDL als HDL hoog zijn en de triglyceriden laag, is er geen verhoogd risico op hartaandoeningen. De grootste risicofactoren zijn blijkbaar insulineresistentie (IR), lage HDL en hoge triglyceriden.
Een lage HDL en hoge triglyceriden zijn meestal tekenen van het metabool syndroom of insulineresistentie.
bron grafiek (IR=insulineresistentie)
Obesitas, diabetes en het metabool syndroom lijken tot nu toe de grootste risicofactoren te zijn voor hart- en vaatziekten. Het metabool syndroom houdt in dat je minstens twee van de volgende vier symptomen hebt:
- Hypertriglyceridemie (triglyceriden ≥ 150 mg/dl of 1,7 mmol/l)
- Verlaagd HDL-cholesterol (minder dan 40 mg/dl of 1,03 mmol/l bij mannen en minder dan 50 mg/dl of 1,29 mmol/l bij vrouwen)
- Verhoogde bloeddruk (systolische bloeddruk ≥ 130 mm Hg of diastolische bloeddruk ≥ 85 mm Hg)
- Stijging van de nuchtere bloedglucosespiegel (≥ 100 mg/dl of 5,6 mmol/l, of gediagnosticeerde diabetes type 2)
Deze symptomen kunnen het beste bestreden worden met meer beweging en betere eetgewoonten (bron).
Maar de vraag is: wat zijn die betere eetgewoonten?
Hebben ze gelijk als ze beweren dat verzadigde vetten en cholesterol slecht voor ons zijn, en dat we het beste vetarm kunnen eten? Laten we even teruggaan in de tijd om de ontwikkelingen van de huidige theorieën te begrijpen en te onderzoeken wat er mogelijk mis is met deze veronderstellingen.
Wat is het verschil tussen LDL en VLDL en wat betekenen ze voor je gezondheid?
In de jaren 50 ontdekte John Gofman, MD, de verschillende lipoproteïnen, waaronder LDL, HDL en VLDL. In zijn bevindingen zag hij dat LDL voornamelijk uit cholesterol bestaat, terwijl VLDL voornamelijk uit triglyceriden bestaat.
Ten eerste dacht hij een verband te zien tussen stijgende LDL-waarden en het eten van veel dierlijke vetten. Ten tweede merkte hij dat de triglyceriden in het bloed stegen bij het eten van veel simpele koolhydraten. Hij beschouwde beide als potentiële risicofactoren voor hartziekten (bron).
In een van de studies hadden meer dan 90% van de hartpatiënten een overgevoeligheid voor simpele koolhydraten, wat leidde tot enorm hoge triglyceridenwaarden. Deze abnormale gevoeligheid voor koolhydraten was al zichtbaar bij een dieet dat voor 35 à 40% uit koolhydraten bestond.
Deze abnormale reactie op suiker kon onder controle worden gehouden door de patiënten op een koolhydraatarm dieet van maximaal 150 gram koolhydraten per dag te zetten. De suikers in dit dieet waren uitsluitend in de complexe vorm van zetmeel (bron).
Gofman merkte op dat er grote verbeteringen waren in de bloedwaarden.
“In many individuals, the risk of coronary heart disease comes primarily from the Sf° 20-400 lipoproteins (VLDL=triglyceride-rich). For such individuals, any attempt to lower heart attack risk by shifting from animal fat to vegetable fat would be illogical…
For such individuals, the preventive efforts would have to be directed towards lowering the carbohydrate intake, which will, on the average, reduce the Sf° 20-400 lipoprotein levels.”
- John Gofman, MD (p.124, book Dietary Prevention and Treatment of Heart Disease).
Waren de wetenschappers John Gofman & Peter T. Kuo iets op het spoor?
Later bevestigde Peter T. Kuo, MD, in zijn onderzoek dat de vermoedens van Gofman, namelijk dat een overgevoeligheid voor simpele suikers een potentiële risicofactor is, hoogstwaarschijnlijk correct zijn (bron).
Hij merkte ook op dat cholesterol- en triglyceridenwaarden dalen naar normale niveaus wanneer suikers worden vervangen door zetmeel.
“Although the majority of patients with atherosclerosis in this series were referred to us (for the investigation) of hypercholesterolemia, only8,4% were found to have essential familial hypercholesterolemia.
More than 90% were found to have carbohydrate-sensitive hyper(tri)glyceridemia. Thus, it is reasonable to assume that with proper dietary preparation and appropriate laboratory studies, a high incidence of carbohydrate-sensitive hyper(tri)glyceridemia could be demonstrated in persons with atherosclerosis.”
- Peter T. Kuo MD
Als gevolg wilde Peter T. Kuo, MD, meer onderzoek doen naar simpele suikers als potentiële oorzaak van hartaandoeningen (bron).
In 1967 verscheen er echter een overzichtsstudie van drie Harvard-docenten in The New England Journal of Medicine. In deze review beweerden ze dat koolhydraten gezond waren en dat dierlijke vetten en cholesterol ongezond waren.
Hierdoor werd de voedingsindustrie aangespoord om verzadigde vetten te verminderen en te vervangen door plantaardige vetten. Sindsdien is vetarm eten het leidende verhaal geworden.
Achteraf is het idee dat suiker waarschijnlijk een grote risicofactor is, op de achtergrond verdwenen (bron).
Hoe heeft de voedingsindustrie het verkeerd aangepakt?
Ondanks dat vet veel smaak toevoegt aan voeding, heeft de voedingsindustrie dit opgevangen door meer suiker te gebruiken.
Later bleek uit een analyse van historische documenten uit de suikerindustrie dat de Harvard-docenten beïnvloed waren door de vice-president van de Sugar Research Foundation (SRF). Hij was bezorgd omdat steeds meer onderzoeken suiker als een grote risicofactor begonnen te zien. Hij wilde de aandacht van suiker als mogelijke oorzaak zoveel mogelijk minimaliseren.
In plaats daarvan wilde hij alle aandacht richten op verzadigd vet als mogelijke oorzaak (bron).
Sindsdien is de theorie dat verzadigd vet de boosdoener is, blijven bestaan.
Wat zijn mogelijke kritieken op de theorie van verzadigd vet als oorzaak van hartaandoeningen?
De Amerikaanse fysioloog Ancel Keys is degene die de hypothese van Gofman populariseerde, namelijk de veronderstelling dat verzadigde vetten en cholesterol de mogelijke oorzaak zijn van hartziekten. Dit deed hij onder andere aan de hand van zijn ‘Seven Countries Study’ (SCS).
Vooral door zijn inspanningen werd deze hypothese wereldwijd geaccepteerd als oorzaak. Echter, er zijn meerdere problemen met deze studie die het moeilijk maken om deze als definitief bewijsmateriaal te beschouwen.
Ten eerste is de SCS een observationele studie (epidemiologie), en de aard van deze studies kan alleen aanwijzingen geven. Om de hypothese uit deze observaties te bewijzen, moeten de indicaties verder onderzocht worden.
In observationele studies kunnen er altijd onzichtbare factoren in de omgeving zijn, met name componenten die we niet meten, die kunnen beschermen tegen of bijdragen aan hart- en vaatziekten.
Ten tweede was Japan een van de landen in zijn studie die hoge aantallen hartaandoeningen vertoonden. Volgens zijn hypothese zouden we de incidentie van hartziekten kunnen verminderen door de inname van verzadigd vet te verlagen.
Sindsdien is het aantal sterfgevallen door coronaire hartziekten in Japan wel gedaald, maar hun consumptie van verzadigd vet en dierlijke eiwitten is juist gestegen, terwijl de inname van koolhydraten is verminderd.
Dit alleen al bewijst dat zijn hypothese niet klopt en dat de echte oorzaak nog steeds onbekend is (bron).
Wat zeggen de gerandomiseerde onderzoeken met controlegroep ons?
Nadien werd ‘the Minnesota coronary experiment’
(MCE) opgericht (1968-73). Dit was een gerandomiseerd onderzoek met controlegroep om aan te tonen dat Ancel Keys zijn hypothese klopt.
De MCE studie toont inderdaad aan dat de cholesterol waarden zakken als we verzadigd vet (van dierlijke vetten) vervangen door meervoudige onverzadigde vetzuren (van plantaardige vetten).
Maar de incidenten van coronaire hartaandoeningen zijn juist gestegen met 22% per 30mg/dL reductie in cholesterol. Weeral een bewijs dat zijn hypothese niet correct is.
Aan de hand van dit onderzoek had Keys moeten toegeven dat zijn veronderstellingen moesten herzien worden. Maar dit wou hij blijkbaar niet toegeven, want hij heeft de studie ongepubliceerd gelaten tot zijn dood in 2004.
Uiteindelijk heeft de zoon van Ivan D. Frantz Jr. (één van de medewerkende wetenschappers), de studies herontdekt bij Ivan’s dood. Hij vond dit belangrijke informatie en heeft het onderzoek uiteindelijk toch nog laten publiceren (2016).
Meer verdrongen bewijsmateriaal, dat de ‘hoge LDL hypothese’ vernietigd, is terug te vinden in ‘The Sydney Diet Heart Study’.
Ook hier waren er meer doden in de interventie groep die verzadigd vet vervangen hadden met meervoudig onverzadigde vetzuren.
Dus zoals je kan zien spreken de uitkomsten van deze studies de hypothese van hartziekten en verzadigde vetten tegen.
Is het mogelijk dat meervoudig onverzadigde vetzuren zelfs ongezonder zijn dan verzadigde vetten?
Deze bevindingen brengen nieuwe vragen met zich mee. Is het mogelijk dat plantaardige vetten met veel meervoudige onverzadigde vetzuren (omega 6) een mogelijke rol spelen in de doodsoorzaak van hart- en vaatziektes?
Dit is een goeie vraag aangezien deze vetten sinds 1909 in stijgende lijn zijn geïntroduceerd in ons dieet (zie grafiek). Volgens Fred A. Kummerow zijn vooral transvetten en een teveel aan omega 6 vetzuren de oorzaak voor hartaandoeningen, niet cholesterol. Hij beschrijft waarom dit het geval is in een wetenschappelijk artikel (zie bron).
Ancel Keys daarentegen was blijkbaar zo overtuigd van zijn bevindingen, dat hij bewijsmateriaal, dat het tegendeel bewees, niet publiceerde. Niet enkel Keys had het moeilijk om dit toe te geven dat hij fout was. Ook de vele wetenschappers die meewerkten aan deze studies zijn hieraan schuldig.
Welke rol speelt de industrie hierbij?
De theorie dat LDL ‘slecht’ is, blijft tot op vandaag de dag bestaan in de media en bij de Pharma-industrie. Ook vooral omdat cholesterol verlagende medicatie en vetarme voeding een grote markt zijn met grote winstmarges.
Toegeven dat de theorie niet klopt zou veel verlies betekenen voor bepaalde bedrijven in deze industrieën. Helaas zijn de grootste sponsors van de top universiteiten, waar vele studies gebeuren, de industrie. Zonder de sponsoring van de industrie kunnen deze universiteiten niet blijven bestaan (bron).
De nieuwe aanbeveling van 2020 blijven verzadigde vetten als gevaarlijk beschouwen en meervoudig onverzadigde vetten als veilig. Het positieve is dat ze tenminste toch al ongeraffineerde vetten aanraden, vooral extra vierge olijfolie. Deze soort olie komt eigenlijk uitfruit en niet van zaad.
Het is opvallend dat de vette fruitsoorten (olijven en avocados) juist relatief weinig omega 6 vetten bevatten ten opzichte van olie uit zaden (o.a. zonnebloem-, soja-, mais en arachide olie).
Dit kan mogelijk een reden zijn waarom olijf- en avocado olie juist wel oké zijn in een gezonde levensstijl. Plus het feit dat deze vetten geen hoge raffinage ondergaan en koudgeperst worden zal ook veel bijdragen aan het gezondere aspect.
Wat zijn de voordelen van verzadigde vetten en cholesterol?
Ons lichaam heeft cholesterol nodig voor vele hormonale en cel opbouwende functies.
De lever produceert LDL-cholesterol deeltjes.
Maar liefst 80% van de circulerende cholesterol wordt aangemaakt door de lever en amper 20% komt uit voeding (bron).
Nog maar eens een verdere aanwijzing dat cholesterol-rijke voeding waarschijnlijk niet het probleem is.
De aangemaakte LDL deeltjes gaan vervolgens naar verschillende organen in het orgaanweefsel.
Zelfs ook naar de hersenen en het zenuwstelsel als dat nodig is.
Hoe cholesterol helpt om optimaal gezond te blijven:
- Het helpt om celmembranen te produceren die gemaakt zijn van vet.
- Het is een voorloper van de productie van hormonen, waaronder geslachtshormonen en cortison.
- Het zet de UVB-stralen van de zon om in vitamine D.
- Het helpt om galzuren te produceren voor het verteren van vet.
- Het is nodig voor een goede werking van de serotonine receptoren in de hersenen.
- Het is betrokken bij de aanvoer van het CoQ10-co-enzym. Dit is een vitale cellulaire energiebron in ons spierweefsel, met name in de hartspier.
- Het helpt herinneringen in de hersenen te vormen.
- Het is belangrijk voor het behoud van de gezondheid van de darmwand.
- Het bouwt en onderhoudt de myelineschede
. Dat is een beschermend vetweefsel die zenuwvezels omwikkelt. MS en andere neurologische ziektes komen voor als deze beschermende weefsels beschadigd zijn. - Het is van cruciaal belang voor het opbouwen van de hersencellen. Deze bevatten 25 procent van de totale cholesterol in ons lichaam.
Enkele van de hierboven benoemde functies zullen sowieso lijden bij het drastisch verlagen van de cholesterol met statines (medicatie). Als gevolg kunnen er dus mogelijk ernstige bijwerkingen optreden.
Bijvoorbeeld spier- of peesscheuren, chronische vermoeidheid, wazige geest of geheugengebrek. Zelfs tot hartaanvallen als bijwerking (bron).
Veel patiënten die statines nemen herstellen binnen enkele weken, van de onverklaarbare bijwerkingen, nadat ze stoppen met de medicatie.
Verschillende internationale onafhankelijke wetenschappers hebben de LDL-theorie van aderverkalking al doorbroken in een overzichtsstudie (bron).
Maar helaas komt er nog steeds geen licht aan het einde van de tunnel. Zolang de industrie zijn belangen blijft verdedigen zal het bewijsmateriaal blijven opstapelen tot het niet meer te negeren valt.
Samenvatting
- De veronderstelling dat LDL slecht is, is nooit bewezen, en de echte oorzaak is nog steeds een raadsel.
- LDL verlagende medicatie is niet effectief genoeg om de meeste doden van hartaandoeningen te voorkomen, want 2/3 van de voorvallen gebeuren nog steeds.
- Obesitas, diabetes of metaboolsyndroom (insulineresistentie) zijn de grootste risicofactoren voor hartziektes.
- Er zijn veel aanwijzingen dat geraffineerde koolhydraten zoals suiker, glucose-fructosestroop, witte bloem producten mogelijk een rol spelen bij hartaandoeningen.
- Ook zijn er aanwijzingen dat verzadigde vetten vervangen door meervoudig onverzadigde vetzuren (omega 6) juist schadelijker is.
- Cholesterol is een levensbelangrijke bouwstof die een grote rol speelt bij veel lichamelijke processen.
Tips
- We geven best de voorkeur aan verzadigde vetten zoals roomboter, ghee, kokosvet en rundvet om te bakken. Als we wensen gebruik te maken van plantaardige vetten, dan kiezen we best voor extra vierge olijfolie, kokosolie en avocado olie.
- We vermijden beter alle plantaardige vetten die geraffineerd zijn. Zeker degene met veel meervoudig onverzadigde vetzuren (omega 6, zelfs de koudgeperste varianten). Dit zijn onder andere margarine, halvarine, plantaardige bakboter, soja olie, maïs olie, saffloerolie, zonnebloem olie, arachide olie, sla olie, sesam olie, noten olie en koolzaad olie.
- Er is geen enkele reden om bang te zijn van verzadigde vetten en cholesterol-rijke voeding. Keer op keer hebben ze gefaald om de verbanden met hart problemen aan te tonen. Aangezien cholesterol zoveel vitale functies heeft in het lichaam, zullen we veel baat hebben bij het eten van deze belangrijke bouwstof. Dit is onder andere te vinden in eieren, echte roomboter, orgaanvlees, vet vlees, kokosolie…
Dit artikel is nog steeds een vrij beknopte versie van wat er in de realiteit is gebeurd. Wie dieper wil ingaan op de informatie kan:
- De onderstaande video bekijken. Dit is een 3 uur durende lectuur van professor Tim Noakes.
Word lid van Juist Eten om toegang te krijgen tot exclusieve content!
- De New York Times bestseller lezen ‘The Big Fat Surprise’.
Geschreven door een onderzoeksjournaliste die jarenlang grondig onderzoek heeft gedaan in alle wetenschappelijke bevindingen over de cholesterol hypothese.
Meerdere studies die de LDL theorie aan flarden scheuren:
Referenties:
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0735109705015688?via%3Dihub
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0091743575900377
https://nl.wikipedia.org/wiki/Metabool_syndroom
https://thenoakesfoundation.org/news/its-the-insulin-resistance-stupid-part-9-by-prof-timothy-noakes
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0735109705015688?via%3Dihub
https://senate.universityofcalifornia.edu/_files/inmemoriam/html/johngofman.html
https://jamanetwork.com/journals/jama/article-abstract/333986
https://www.amazon.com/Dietary-prevention-treatment-heart-disease/dp/B0007DPZOG
https://jamanetwork.com/journals/jama/article-abstract/333986
https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJM196707272770405
https://jamanetwork.com/journals/jamainternalmedicine/article-abstract/2548255
http://www.epi.umn.edu/cvdepi/study-synopsis/seven-countries-study/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18174657/
https://www.bmj.com/content/353/bmj.i1246
https://nl.wikipedia.org/wiki/Gerandomiseerd_onderzoek_met_controlegroep
https://faseb.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1096/fasebj.27.1_supplement.127.4
https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.2217/clp.14.4?needAccess=true
https://www.youtube.com/watch?v=jyzkv5uFGt8&t=1992s
https://www.health.harvard.edu/heart-health/how-its-made-cholesterol-production-inyour-body
https://healthimpactnews.com/2019/dispelling-the-myth-that-ldl-cholesterol-is-bad/
https://nl.wikipedia.org/wiki/Myeline
https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/17512433.2018.1519391
Gratis advies over gezonde voeding en levensstijl gewoontes!
Gebruik nu onze GRATIS gids ‘richtlijnen gezonde voeding’ om in 3 simpele stappen terug gezond te leren eten. Deze gids zal eerst uitleg geven vanwaar de basis principes van Juist Eten vandaan komen, gevolgd door 3 simpele toepasbare stappen die je direct kan gebruiken om de principes toe te passen.
Leer je eetgewoontes analyseren en verbeteren a.d.h.v. praktische tabellen en instructies:
- Wat is industrieel bewerkte voeding en wat zijn de gekende ingrediënten en toevoegingen om te vermijden?
- Hoe kan ik deze bewerkte voedingsmiddelen vervangen om gezond en nog steeds lekker te eten?
- Eet ik wel voldoende eiwitten om een gezonde stofwisseling te hebben?
Met deze gratis gids heb je al een krachtige formule om aan je reis te beginnen naar een betere gezondheid. Navigeer naar de gids om je reis te starten.
